Een familie-ervaringsdeskundige verrijkt elk team
Families zijn een belangrijke partner in zorg en hebben eigen noden. Om beide redenen is het belangrijk om met familie in gesprek te gaan. In gesprek met hulpverlening kan familie eigen ervaring en inzichten delen, angsten uiten en vragen stellen. Ook afstemming met een familie-ervaringsdeskundige (FED) kan helpen om grip te krijgen op de eigen situatie. Psychiatrisch Centrum Bethanië in Zoersel wierf in juni 2020 een eerste FED aan. Onder andere via een folder nodigt zij naasten van patiënten in het ziekenhuis uit voor een gesprek. Met een kopje koffie op de voorgrond, kan familie rekenen op een warm onthaal.
Een familie-ervaringsdeskundige aanwerven
Regien Schepkens, zorgmanager in Psychiatrisch Centrum Bethanië, nam het initiatief voor de aanwerving van een betaalde familie-ervaringsdeskundige. “De familie-ervaringsdeskundige is slechts een klein onderdeel van ons familiebeleid. In 2017 startten we met een grootschalig tevredenheidsonderzoek in samenwerking met het Familieplatform. In 2018 en 2019 werkten we met een familiewerkgroep aan een familie-visietekst. Het triadisch werken werd hier steevast naar voren geschoven. De tekst werd via vakgroepen verspreid in het ziekenhuis, zowel bij psychologen, artsen, verantwoordelijken als maatschappelijk werkers en werd voorgesteld op het groot beleidsoverleg. Toch bleef de vraag: Hoe brengen we deze visietekst in de praktijk? Zo ontstond het idee om een familie-ervaringsdeskundige aan te werven.”
Ter aanwerving van deze FED werd een werkgroep in het leven geroepen. In deze divers samengestelde werkgroep zetelden niet enkel artsen, psychologen, ervaringsdeskundigen en andere zorgmedewerkers, maar ook het Familieplatform en enkele familie-ervaringsdeskundigen van buiten het ziekenhuis. Elk vanuit hun eigen oogpunt werkten zij samen aan een vacature voor een FED. Regien benadrukt dat het niet nodig is dat een familie-ervaringsdeskundige een achtergrond heeft als hulpverlener. “Het kan wel, maar het is zeker niet de bedoeling dat een FED een hulpverlener is. Het is zelfs essentieel dat de FED zich niet te veel verliest in de individuele casussen en zijn/haar blik van buitenaf bewaart. Hij of zij wordt net aangeworven om een eigen en gekleurde blik binnen te brengen. Daarin ligt net de meerwaarde.”
Sceptische blikken
Of er veel getwijfeld werd aan de nood aan een familie-ervaringsdeskundige? Er was zeker twijfel. Het is daarom goed dat er enkele mensen zijn binnen werkgroep, beleid- of directieteam die overtuigd zijn van de meerwaarde. Er komt namelijk doorheen het jaar al heel wat op afdelingen af. Vanuit de nood om goede patiëntenzorg te kunnen bieden willen hulpverleners er zeker van zijn dat iets nieuws ook werkelijk iets toevoegt aan die zorg en hen daar niet net meer van weghaalt.
Na de start van FED Leen Michiels hebben veel afdelingen de meerwaarde van een FED kunnen ervaren. Vanuit die ervaring groeide de overtuiging dat de komst van de FED een verrijking was voor ons ziekenhuis. Ondertussen nam PC Bethanië zelfs een tweede betaalde FED aan.
Het werk van een familie-ervaringsdeskundige
Familie-ervaringsdeskundigen Leen Michiels en Carine Somers zorgen voor een warm onthaal van familieleden binnen Bethanië. Dat doen ze op verschillende niveaus. Zo ontvangen familieleden van patiënten een folder die hen wijst op het bestaan van een FED binnen Bethanië. Met een kopje koffie op de voorgrond, is deze folder een mooi voorbeeld van genereuze communicatie ten aanzien van familieleden. Familieleden kunnen tijdens inloopmomenten bij Leen en Carine terecht voor een gratis en geheel vrijblijvend gesprek. Praten met iemand die zelf ook een familielid of naaste heeft met een psychische kwetsbaarheid, heeft vaak een gunstige invloed op het eigen herstelproces.
De familie-ervaringsdeskundigen sturen 5 keer per jaar een nieuwsbrief naar familie en naasten van patiënten binnen het ziekenhuis. In deze nieuwsbrieven vinden zij informatie (zoals bv. Covid-19 maatregelen, bezoekuren etc.) en een overzicht van het aanbod voor familie. Tot slot faciliteren Leen en Carine ook lotgenotencontact voor familieleden. Tijdens een informeel gesprek kunnen zij ervaringen met elkaar delen. Praten met andere familieleden en naasten kan zorgen voor meer erkenning en begrip.