Informatie op maat van familie
Similes begeleidt regelmatig rondetafelgesprekken waarin familieleden samen verbetersuggesties formuleren met betrekking tot het familiebeleid van organisaties. Uit elk gesprek komt in meer of mindere mate de nood aan bod voor een meer proactieve benadering. Wacht niet tot familie zich met vragen voor informatie of ondersteuning tot u richt. Op die manier worden alleen de meest mondige families geholpen. Familie weet vaak ook niet waar eerst aan denken, durft niet te ver vooruitkijken of heeft zekere tijd nood aan rust. Om al die redenen verdient het aanbeveling om informatie over tal van items op diverse manieren en op verschillende momenten aan te bieden. Goed geïnformeerde familie wint aan kracht om te zorgen en om aandacht te besteden aan zelfzorg.
Zet de toon als familie betrokken organisatie
Familie komt over de vloer in organisaties geestelijke gezondheidszorg, bezoekt de website of volgt via sociale media, … Toch wordt familie weinig rechtstreeks aangesproken, laat staan geïnformeerd via voor de hand liggende kanalen.
PC Sint-Hiëronymus is hier gevoelig voor. Op de website wordt voorzien in informatie voor ‘patiënten en omgeving’. Familie vindt hier algemene informatie, maar ook specifieke items komen aan bod zoals de KOPP-werking of de aanwezigheid van een familievertrouwenspersoon (zie verder). De informatiebrochure voor familie kan gedownload worden. Die biedt nog meer info op maat van familie, zoals bijvoorbeeld de verwijding naar lotgenotencontact. Ook op andere webpagina’s wordt het familieperspectief niet uit het oog verloren. Zo is er een pagina met Corona informatie voor cliënten en familie.
In het psychiatrisch centrum ontvangen familieleden naast de papieren brochure ook een visitekaartje met de nodige contactinfo. Op elke afdeling is er een informatiebord voor familie.
Individuele informatieverstrekking
Het is belangrijk voor familie om met vragen terecht te kunnen bij de betrokken hulpverlener of op de afdeling. Familie ervaart vaak dat dat moeilijk kan, in het bijzonder ten gevolge het beroepsgeheim (zie verder). Daarom proberen steeds meer organisaties te voorzien in informele aanspreekpunten.
PC Sint-Hiëronymus
- wijst families de weg naar de lokale contactpersoon van de Similesafdeling.
- maakt sinds 2018 gebruik van de Familievertrouwenspersoon. Een familievertrouwenspersoon is een onafhankelijk aanspreekpunt voor familie. Wanneer familie nood heeft aan een luisterend oor of moeilijkheden ervaart rondom de zorg voor een familielid, kan hij/zij terecht bij de familievertrouwenspersoon. Deze functie wordt aangeboden door het Familieplatform (meer info).
Informatieavonden, groepsbijeenkomsten en psycho-educatie
Infoavonden en andere groepsbijeenkomsten worden soms als meer vrijblijvend en dus laagdrempeliger ervaren. In Sint-Annendael worden de families van patiënten vier keer per jaar uitgenodigd: Twee keer per jaar is er een ontmoetingscafé, waar er vrijblijvend ervaringen uitgewisseld worden. Daarnaast worden er twee informatie avonden ingericht. Familie kan dan zelf aangeven welk thema best aan bod komt. Toelichting gebeurt dan door een deskundige.
Familie kan er ook deelnemen aan psycho educatie. Er zijn interactieve modules rond depressie en verslaving voor cliënten. Een sessie staat open voor familie. Familie is ook welkom op de psycho-educatieve reeks rond bipolaire stoornis die twee keer per jaar wordt ingericht.
Info op maat van kinderen
In Sint-Hiëronymus is er om de drie weken een informatieve KOPP-sessie. De week daarna krijgen kinderen en hun ouders uitleg over de therapie. Ze kunnen op de afdeling zien waar hun ouder eet, slaapt, tv kijkt. De patiënt wordt aangemoedigd om zelf ook uitleg te geven.
Beroepsgeheim en familierechten
Veel hulpverleners stellen zich de vraag hoe ze, rekening houdend met de belangen van de patiënt en zijn/haar familie, op een correcte manier informatie kunnen delen. Het beroepsgeheim dient ter bescherming van de patiënt, en daar mag niet lichtzinnig over gedaan worden. Toch mag het beroepsgeheim en recht op privacy niet zomaar een reden vormen om geen informatie te delen. Enkel gegronde redenen zijn daartoe een aanleiding en dit zou eerder uitzondering dan regel moeten zijn.
“Door te luisteren schend je je beroepsgeheim niet. Geef eventueel niet-persoonsgebonden informatie. Registreer in het EPD een contactpersoon waar info mee gedeeld mag worden. Of stimuleer de patiënt om een vertrouwenspersoon aan te duiden.”
Wat zeggen families?
De beste manier om de nood aan informatie op te sporen, is de bevraging van familie. Zo bleek uit de familietevredenheidsbevraging die Sint-Hiëronymus in 2017-2018 en in 2018-2020 in samenwerking met Familieplatform organiseerde dat het bieden van informatie een van de belangrijkste werkpunten is. Er is concreet vraag naar informatie over het te verwachten resultaat, medicatiegebruik en eventuele bijwerkingen, de klachtenregeling, de rechten van de cliënt en wat de familie kan doen als de patiënt in crisis geraakt. Het blijft dus een aandachtspunt om deze en andere informatie via verschillende kanalen en op verschillende momenten te delen.