WUPKE©: Een project om de band tussen ouder en kind te versterken
In het psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus (Sint-Niklaas) maken ze gebruik van Wupke©. De bedenkster van Wupke, Hilde Vergult, vertelt haar verhaal:
Toen ik laatdienst had werd er een man onder gedwongen statuut binnengebracht. Begeleid van politie, partner en kinderen. Het tafereel blijft op mijn netvlies gebrand als ik denk aan de blik van die kinderen. Jammer genoeg geen alleenstaand geval. Er stond toen een doos met speelgoed in ons bureau. Daar heb ik toen knuffels gevonden en aan de kinderen gegeven, een kleine troost maar voor hen leek het een soort van erkenning, “wij zijn ook gezien”.
Ik liep al even met het idee om een boekje en knuffel uit te brengen die ouders kunnen gebruiken om in gesprek te gaan met hun kinderen. Een gebroken been is zichtbaar, tastbaar en wordt begrepen. Een gebroken ziel is onzichtbaar, maar zichtbaar voor het kind wanneer het de juiste uitleg krijgt.
Omdat ik meteen wou handelen, heb ik het idee achter de knuffel uitgewerkt. Een uil, vraag me niet waarom een uil, het kon eender welk dier zijn. Een uil gemaakt van overschotjes stof, steeds verschillend en vooral niet perfect: Wupke werd geboren.
Op de buik van Wupke staat een hartje (steeds met bloemenmotief); hetzelfde hartje in een zakje achteraan de uil. De knuffel is voor het kind, het hartje voor de ouder. Symboliek voor de band tussen ouder(s) en kind.
Doel is om de ouder op deze manier in staat te stellen om een gesprek aan te gaan met hun kind, ongeacht de leeftijd. Hoe vertel ik de kinderen dat ik in opname ben? Wat vertel ik? Wupke wordt gebruikt als spreekbuis, versterkt de band tussen ouder(s) en kinderen en verzacht de pijn van de scheiding.
Er is geen criteria voor wie de knuffel krijgt. Zo heeft een grootvader deze al gebruikt na de suïcide van zijn dochter om in gesprek te gaan met zijn kleinkind, een moeder gevraagd om een uil te maken van kleding van haar overleden zoon. Een ouder kind gebruikt het hartje en de moeder heeft de knuffel bij haar.
Wat begon als een idee, is uitgegroeid tot een prachtig project met een boekje. In 2017 is Wupke voor het eerst uitgevlogen en is sedertdien een begrip geworden.
Ik had nooit gedacht, durven dromen van de kracht van Wupke maar ik geniet wanneer ik een lachend kind zie rondlopen met Wupke. Wupke, een uil om te knuffelen…
Dit kaartje wordt achteraan in het zakje bijgegeven met Wupke. De uil op het kaartje is het eerste originele Wupke.
Getuigenissen
Een zoon van 11 steekt briefjes in zakje achteraan de uil waar hij zijn gevoelens opschrijft. Hij neemt de uil mee naar beneden om naast hem in de zetel te zitten. Hij praat met de uil, zoals hij tegen mama praat. Hij zegt hem ’s avonds slaapwel.
Een zoon was de tweede week zijn uil in de groep vergeten. Hij had heel veel verdriet hierom. Hij gebruikte zijn hond (knuffel) om onder zijn hoofdkussen te leggen en nam deze mee naar de groep om de knuffels over te brengen naar Wupke. In het weekend slaapt mama met de uil en het hartje; de kinderen nemen de uil mee naar huis en hebben zo een uil vol knuffels van mama. De patiënte zegt dat de kinderen hier veel kracht uit halen. Ook in de groep wordt hier positief op gereageerd. Ze zegt dat dit heel helpend is voor de ouders en kinderen.